مشاوره شغلی چه نوع مشاوره‌ای است و دقیقا چه کمکی به ما می‌کند؟ در اینجا قرار است کمی بیشتر با مفهوم مشاوره شغلی و تاثیری که می‌تواند بر کار ما و کیفیت کار ما بگذارد گفتگو کنیم.
همه ما، اشکال و انواع مختلفی از مشاوره‌ها و کاردهایشان را در جایگاه‌های مختلف و برای نیازهای گوناگون می‌شناسیم. از مشاوره‌های مدیریتی یا مشاوره‌های روانشناسی مثل مشاوره ازدواج. در این میان مشاوره شغلی یا Career Counseling هم یکی از انواع خدمات مشاوره‌ای است. اما در فرایند یک مشاوره شغلی چه اتفاقی می‌افتد و چه کمکی به ما می‌کند؟
چیستی و ماهیت مشاوره شغلی
مشاوره شغلی در عمل نوعی مشاوره و البته مهارت «میان‌رشته‌ای» است. برای نمونه اگر مشاوره روانشناسی، روی ابعاد روانشناسی فرد تمرکز می‌کند و مشاوره مدیریت و استراتژی، روی راهبری سازمانی، مشاوره شغلی هم روی ابعاد روانی و ذهنی مخاطب باید کار کند و هم روی دورنمای شغلی. اما چرا؟
در یک تعریف اولیه و پایه، مشاوره شغلی، فرایندی است که در آن به فرد مشاوره‌گیرنده، برای شناختن و پیدا کردن شغل ایده‌آل و مناسب یا افزایش مهارت‌های شغلی و بهبود کیفیت همه سویه زندگی کاری کمک فکری و مشاوره‌ای می‌شود. نکته کلیدی در این فرایند اینست که ما در زندگی کاری خود، فقط مهارت‌ها و فنون شغلی خود را وسط نمی‌گذاریم، بلکه شخصیت و ویژگی‌های روحی و روانی ما هم در پیوند مستقیم با کار ما است. اصلا اینکه یک موقعیت شغلی برای کارکن شماره ۱، رضایت‌بخش و برای کارکن شماره ۲، غیرقابل تحمل است، محصول همین تفاوت‌ها است.
مشاوره شغلی به گونه فشرده و چکیده، مجموعه‌ای از راهنمایی، همراهی و هم‌اندیشی‌هایی است که به افراد شاغل یا جویای کار داده می‌شود تا زندگی شغلی و حرفه‌ای بهتری داشته باشند و در کار خود موفقیت بیشتری به دست بیاورند. در یک مشاوره شغلی، خدمات‌گیرنده پیشنهادها و توصیه‌هایی برای پیشرفت در موقعیت کاری کنونی‌اش، جا به جایی محل کار در همان صنعت و رشته کاری و یا جا به جایی بنیادین شغل دریافت می‌کنند.
زمینه‌های اصلی مشاوره شغلی چیست؟
در مشاوره شغلی چند زمینه اصلی مورد پایش، بررسی و سپس بهبود قرار می‌گیرد.
ارزیابی میزان رضایتمندی شغلی فرد
در هر مسیر و فرایند مشاوره‌ای، نقطه آغاز اهمیت زیادی دارد. وقتی یک شما به عنوان یک فرد شاغل به مشاور مراجعه می‌کنید نخستین پرسشی که مطرح است اینست که وضعیت ارتباط شما با کار کنونی‌تان چگونه است؟ در کتاب «شغل دوست‌داشتنی» آزمونی وجود دارد به نام آزمون سنجش میزان نفرت از کار! هدف این آزمون کیفی، اینست که دریابد آیا شما خود را به کارتان علاقه‌مند می‌دانید یا نه و به چه میزان.
تحلیل و درک عوامل نارضایتی شغلی
در گام بعد باید دید که عوامل نارضایتی شغلی شما، در پیوند با خود کارتان است و یا عوامل پیرامونی. یعنی در بسیاری موارد، شما با کاری که اکنون دارید تناسب قابل قبولی دارید. اما برخی عناصر دیگر موجب ناخشنودی شما می‌شود. مثلا ممکن است شما در برقراری ارتباط با همکارانتان یا مدیرانتان مشکل دارید. شاید مهارت کار تیمی شما یا همکارانتان نیاز به تقویت داشته باشد. شاید کار یا صنعتی که در آن مشغول هستید درست است، اما شرکت یا بنگاهی که در حال کار در آن هستید از ضعف مدیریتی و راهبردی رنج می‌برد و لازم است به شرکت دیگری کوچ کنید. شاید باید برخی مهارت‌هایتان را رشد دهید تا در کارش پیشرفت سازمانی کنید. نگاه پایه‌ای یک مشاور شغلی اینست که تلاش کند وضعیت کنونی شما را بهینه و رضایتتان را بیشینه کند.
اما اگر خاستگاه ناخشنودی شما، ریشه‌ای‌تر و در پیوند با خود کارتان باشد، آنگاه باید درباره این گفتگو کرد که شغل مناسب یا به اصطلاح ما، شغل دوست‌داشتنی شما چیست و چگونه باید به آن کوچ کنید.
کاوش و پیدا کردن شغل مناسب فرد
بخش شاید از جهاتی هیجان‌انگیز یک مشاوره شغلی، کشف شغل ایده‌آل و مناسب هر کسی است که شاید بتوان اسم آن را مشاوره انتخاب شغل هم گذاشت! گاهی شما می‌دانید در چه کاری خوب هستید اما مجموعه‌ای از عوامل شما را از آن دور کرده است. در نتیجه احتمالا اینکه شغل مناسبتان چیست در همان چند دقیقه نخست گفتگو مشخص است! اما اینکه چگونه به سمتش بروید چالش‌برانگیز است.
ولی همیشه اینقدرها هم ساده نیست. گاهی شما از شغل کنونی خود راضی نیستید. اما به طور دقیق هم نمی‌دانید اگر در شغلی بودید احساس رضایت می‌کردید. چون احتمالا شما هم در کاری خوب هستید. اما ممکن است نتوانید آن را به صورت یک شغل درآمدزا تصور کنید. و شاید در کار یا مهارتی خوب باشید ولی هیچ وقت به این فکر نکرده باشید که اصلا بتوانید از آن درآمد داشته باشید.
علاوه بر اینکه شما در چه کاری خوب هستید، اینکه شخصیت شما چگونه است و این شخصیت با چه فضای شغلی تناسب دارد هم مهم است. در نتیجه وقتی به یک مشاور شغلی مراجعه کنید، او باید هم به مانند یک روانشناس خود شما را تحلیل کند و هم به مانند یک صاحب کسب و کار که در حال مصاحبه شغلی است، توانایی‌ها و مهارت‌هایتان را. و به شما کمک کند تا تصویر دقیقی از شغلی که برایتان مناسب است را در ذهنتان پدید بیاورید. چون هیچ چیز مانند یک تصویر روشن، مرزبندی‌شده و واضح به شما برای رسیدن به آن کمک نمی‌کند.
منتورینگ برای حرکت فرد برای رسیدن به شغل مورد نظرش
پس از اینکه مشاور و شما به این جمع‌بندی رسیدید که قرار است به سوی کدام شغل حرکت کنید، حال باید درباره این فکر کنیم که چگونه آن را به دست بیاوریم. معمولا مجموعه‌ای از موانع، پیش از این و اکنون در بین شما و کار ایده‌آلتان قرار داشته است. در این گام باید آنها شناسایی، برخی برطرف و برخی مدیریت شوند. برای نمونه احتمالا تعدادی مانع روانی – اجتماعی وجود دارد که می‌گوید آن کار ایده‌آل شما در مقایسه با کار کنونی، مناسب نیست و نباید به سمتش بروید. رویداد رایج بعدی اینست که معمولا افراد در کاری غیردوست‌داشتنی گیرافتاده‌اند و از سوی دیگر دارای خانواده و مسئولیت‌های اجتماعی هستند. ریسک اقتصادی و نرخ بیکاری هم در کشور بالاست. پس چه باید کرد؟ در اینجا باز مشاور باید در کنار شما باشد و یک فرایند تدریجی و گام به گام که ما به آن «مرحله پرش» می‌گوییم را با هم طراحی کنید.
خدمات مشاوره‌ای پیرامونی مانند چگونگی نگارش رزومه، تحلیل شخصیت و …
در یک مشاوره یا منتورینگ شغلی، برخی مهارت‌های جانبی ممکن است آموزش داده شود و برای انجام برخی فرایندها راهنمایی‌هایی انجام می‌شود. مثلا ممکن است لازم باشد شما رزومه خود را با رویکرد تازه‌ای بازآرایی و بازنویسی کنید.
گاهی نیاز است تا برای بررسی دقیق‌تر شخصیت و روحیات شما، آزمون‌هایی را انجام دهید که برخی در کتاب «شغل دوست‌داشتنی» آمده و برخی نیز در اینترنت در دسترس هستند.
اینها به مشاور و خود شما کمک می‌کنند تا بهتر به سوی شغل ایده‌آلتان حرکت کنید.
چه زمانی از مشاوره شغلی استفاده کنیم؟
به نظر می‌رسد گونه‌ای مقاومت در استفاده از مشاوره‌های تخصصی وجود دارد! ما در مورد مشکلاتمان با دوست و آشنا و راننده تاکسی و همسایه حرف می‌زنیم. ولی حاضر نیستیم در شرایط ضروری با هزینه‌ای حداقلی، از یک مشاور صاحب‌نظر استفاده کنیم. یک پیشنهاد کلی برای تقریبا همه مشکلات فردی وجود دارد که می‌گوید اگر در یک بازه زمانی معقول، خودت نتوانستی مشکلی را حل کنی و یا آن مشکل به خودی خود حل نشد، بهتر است به یک متخصص مراجعه کنی.
برخی از چالش‌های شغلی هم اینچنین هستند. گاهی فشار کاری به صورت مقطعی زیاد می‌شود. گاهی جا به جایی نیروها موقتا ایجاد تنش می‌کند. گاهی حتی رشد شرکت و یا حتی رشد موقعیت شغلی شما ایجاد فشار مضاعف می‌کند. اینها پس از دوره‌ای می‌تواند برطرف شود. ولی اگر شخصیت شما با کارتان در تضاد باشد، این مشکلی موقتی نیست. بلکه وضعیتی زیرساختی است و آن را باید به طور جدی حل و فصل کنید. حال باز گاهی افراد می‌توانند و آنقدر خوش‌شانس هستند که شرایط برایشان فراهم می‌شود و می‌توانند در یک بازه زمانی معقول و با تنش حداقلی به شغل یا موقعیت شغلی مورد نظرشان برسند. اما در موارد زیادی هم شرایط آنقدرها هم مساعد نیست. در این زمان نیاز است تا به یک مشاور و منتور شغلی مراجعه کنیم تا در این فرایند به ما کمک کند.
مشاوره شغلی سپندمینو چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
خدمات مشاوره شغلی و منتورینگ جا به جایی شغلی سپندمینو تلاش می‌کند همه چیزهایی که در این نوشتار به عنوان استانداردهای مشاوره شغلی مطرح کردیم را ارائه کند. البته پیشنهاد می‌کنیم پیش از دریافت وقت مشاوره شغلی کتاب شغل دوست‌داشتنی را بخوانید. این کتاب به عنوان یک راهنمای کاربردی فشرده، به طور دقیق‌تری می‌تواند به شما بگوید که در فرایند مشاوره شغلی آنلاین سپندمینو با چه چیزی رو به رو خواهید شد. همچنین کمک می‌کند خودتان دست به کار شوید و راه را آغاز کنید و هر جا که نیاز به مشاوره بود ما در خدمت شما هستیم.
2 پاسخ
خسته نباشید
چگونه می‌توان دریافت کتابی ک نوشتید (شغل دوست داشتنی) در چه کتابفروشی های شهرمان یافت می‌شود؟ نمونه در شهر مشهد؟
خرید اینترنتی از تارنمای شما و یا کلا هر تارنما و خرید پستی، دردسرهایی داره و بیشتر دوست دارم از کتابفروشی بخرم
از کتابفروشی‌های شهرتان می‌توانید پیگیری بفرمایید. نشر برسم و پخش دوستان هم می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.